W zależności od skali przestępstwa każdemu skazanemu przysługuje określony wymiar kary. Zdarza się jednak, że po jej odbyciu zostanie on wykreślony z Krajowego Rejestru Karnego. Osoba, która dawniej została skazana, z prawnego punktu widzenia uznana jest za niekaraną. Czym jest zatarcie skazania i co warto o nim wiedzieć? W poniższym artykule znajdziesz istotne informacje.
Czym jest zatarcie skazania?
Zatarcie skazania polega na uznaniu danego skazania z chwilą orzeczenia za niebyłe. Po upływie określonego czasu od dnia wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary, zatarcie skazania następuje automatycznie. Zostaje ono usunięte z rejestru, co tym samym pozwala traktować wyrok jako nieistniejący. Dlaczego dopuszcza się tego typu działanie? Zatarcie skazania wynika z przekonania, że sprawca nie powinien być karany bez końca. Dlatego też uznaje się, że po upływie określonego czasu, istnieje możliwość wymazania z pamięci społecznej popełnienia przestępstwa.
Zatarcie skazania sprawia, że dawniej oskarżona osoba może na nowo stać się częścią społeczeństwa mimo skazania i odbycia kary, jeśli zobowiązuje się do przestrzegania wymaganych przepisów. Nie ma również żadnych przeszkód, które uniemożliwiałyby takiej osobie uzyskania oficjalnego zaświadczenia o niekaralności, co może być warunkiem koniecznym do ubiegania się o określone stanowisko. O tym, kiedy i jak może dojść do zatarcia skazania na wniosek oskarżonego, dowiesz się z artykułu: https://smadwokaci.pl/aktualnosci/prawo-karne/zatarcie-skazania/.
Zatarcie skazania – wymagany upływ czasu
W Kodeksie karnym wskazane są terminy, po których upływie dochodzi do zatarcia skazania. W przypadku, gdy oskarżony musi odbyć karę pozbawienia wolności (od miesiąca do 15 lat) lub jest skazany na 25 lat pozbawienia wolności, zatarcie następuje po upływie 10 lat od momentu odbycia kary. Ten rodzaj wyroku zakłada jednak, że Sąd może wydać decyzje o zatarciu skazania już po upływie 5 lat od wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania kary. Dzieje się tak:
- jedynie na wniosek skazanego,
- jeśli w tym czasie skazany przestrzegał ustalonego porządku prawnego,
- wymierzona kara nie przekraczała okresu 3 lat.
W sytuacji, gdy oskarżony zostaje skazany na karę ograniczenia wolności, zatarcie zachodzi po upływie 3 lat od chwili odbycia, darowania lub przedawnienia jej wykonania. Skazanie na karę grzywny oznacza natomiast, że zatarcie może nastąpić już po upływie roku. Jeśli zapadnie wyrok o dożywotnim pozbawieniu wolności, zatarcie może nastąpić dopiero po 10 latach. Może do niego dojść wyłącznie w sytuacji, gdy dojdzie do warunkowego przedterminowego zwolnienia z odbywanej kary.
Polskie prawo znajduje również rozwiązanie dla osób z wyrokiem w zawieszeniu. W takim wypadku dopuszcza się zatarcie skazania po upływie 6 miesięcy, liczone od momentu zakończenia okresu, na jaki zawieszono odbywanie kary.
Jak sprawdzić, czy skazanie uległo zatarciu?
Informacje na temat skazania są zgromadzone w Krajowym Rejestrze Karnym. Wniosek o ich udzielenie może być skierowany bezpośrednio przez skazanego lub za pośrednictwem pełnomocnika. Dokument można złożyć drogą elektroniczną, osobiście (w punktach informacyjnych) lub w formie listu. Poza tym pozyskanie informacji o zatarciu może nastąpić przy pomocy innych rejestrów, które nie są powszechne. Dotyczy to przede wszystkim osób, wobec których prawomocnie warunkowo umorzono postępowanie i orzeczono środki zabezpieczające. Tego typu dane dostępne są jedynie dla organów państwowych takich jak: sądy, prokuratury, czy służby.